Publizitatea
Publizitatea da «jarduera komertzial, industrial, profesional edo arte jarduera batean edozein pertsona fisikok edo juridikok egindako komunikazioa, publikoa zein pribatua, modu zuzenean edo ez-zuzenean ondasun mugikorren edo mugiezinen, zerbitzuen, eskubideen eta betebeharren kontratazioa bultzatzeko», Publizitateari buruzko azaroaren 11ko 34/1988 Lege Orokorrak adierazten duen bezala.
Publizitate-mezuak ez du inoiz nahastu edo engainatu behar, erosteko erabakia aldatu arte. Praktika hori eta beste batzuk legez kontrako publizitatearen parte dira.
Publizitatea loteslea da, hau da, prezio edo baldintza jakin batzuk iragartzen badituzte, enpresak nahitaez bete behar ditu. Eta prezioari buruzko desadostasunak badaude, kontsumitzailearentzat onuragarriena dena aplikatu behar da.
Kontsumitzaileen eskubideek publizitate-forma eta -eduki jakin batzuen legez kontrakotasunean jarri dute arreta. Hauek hartzen ditu barnean:
- Pertsonen duintasunaren aurka egiten duen edo Konstituzioan aitortutako balio eta eskubideak urratzen dituen publizitatea, bereziki haurrei, gazteei eta emakumeei dagokienez.
- Publizitate subliminala. Estimuluak sortzeko tekniken bidez, pertsonengan eragin dezakeena da, haiek horren kontziente izan gabe, produktu edo zerbitzu jakin bat kontsumitzeko beharra sortuz. Hala ere, jardunbide horiek frogatzea oso zaila da, eta epai batek ere ez du legez kontrakotasun hori aipatu.
- Adingabeei zuzendutako publizitatea, haien esperientziarik eza edo sinesgarritasuna aprobetxatuz erostera bultzatzen dituena. Gainera, adingabeei zuzendutako publizitateak argi utzi behar ditu produktuaren ezaugarriak, segurtasuna eta adingabeak hura erabiltzeko dituen gaitasunak, bere buruari edo hirugarrenei kalterik eragin gabe.
- Publizitate desleiala, publizitate engainagarria eta publizitate oldarkorra. Hauek lehia desleialeko egintzak dira, eta Lehia Desleialari buruzko urtarrilaren 10eko 3/1991 Legean jasota daude. Publizitate mota horrek errorea eragin dezake kontsumitzaileengan, iruzurragatiko arau-hauste administratibo gisa tipifikatuta dago, eta horregatik zehatu daiteke.
Publizitate desleiala, engainagarria eta/edo oldarkorra lehia desleialeko egintzen barruan sartzen da.
- Publizitate engainagarriak nahasmena eragin diezaieke hartzaileei, eta haien jokabideari eragin. Produktuaren ezaugarriek egiazkoak izan behar dute, eta ezin dute sortu erosteko erabakia aldatzen duen nahasmendurik. Hori gertatzen da, adibidez, produktu edo zerbitzu baten funtsezko datuak falta badira.
Publizitate engainagarria da: -
Merkataritza-eskaintza prezio jakin batean egitea eta ondoren produktua edo zerbitzua erakusteari uko egitea, edo eskaerak ez onartzea edo arrazoizko epe batean emateari uko egitea.
-
Sari bat eskaintzea eta gero ez ematea. Hala gertatzen bada, enpresak kalitate eta balio baliokideko beste bat eman behar du.
-
Produktu bat doakoa edo opari edo antzeko gisa deskribatzea, benetan ordaindu behar denean.
-
Ezkutuko publizitatea, hau da, komunikabideetan promozio bat sartzea informazio gisa, argi eta garbi zehaztu gabe publizitate-edukia dela.
-
Merkaturatzeko dokumentazioan faktura edo ordainketako antzeko dokumentu bat sartzea, zerbitzu hori kontratatu dela pentsarazteko, eskatu ez bada ere.
-
Jarduera profesionala estaltzea edo kontsumitzaile gisa iruzur eginez aurkeztea.
- Publizitate oldarkorraren helburua da, jazarpenaren, derrigortzearen edo eragin bidegabearen bidez, pertsonen aukeratzeko askatasuna edo jokabidea aldatzea. Publizitate oldarkorra da:
-
Derrigortzea. Kontsumitzaileari pentsaraztea ezin duela establezimendua utzi produktua edo zerbitzua kontratatu arte.
- Jazarpena. Pertsona baten etxera bisitak egitea, etxetik alde egiteko edo bertan berriz ez agertzeko eskaera alde batera utzita.
-
Nahi ez diren proposamenak egitea, behin eta berriz, telefonoz, faxez, posta elektronikoz edo urruneko beste edozein komunikazio-metodoren bidez. Hala ere, ez da agresibotzat joko kontratu-betebehar bat betearazteko legez justifikatuta dagoen inguruabarretan eta neurrian. Merkataritza-proposamenak jasotzen jarraitu nahi ez dela jasota uzteko sistemak erabili beharko dira. Telefonoz egiten direnean, deiak zenbaki identifikagarri batetik egin beharko dira. Jazarpena. Pertsona baten etxera bisitak egitea, etxetik alde egiteko edo bertan berriz ez agertzeko eskaera alde batera utzita.
-
- Publizitate desleialaren helburua da konpetentziako enpresari izen ona kentzea edo gutxiestea. Desleiala da, halaber, produktu baten izena, marka edo ospea aprobetxatzea eta kontsumitzaileengan akatsa edo nahasmendua eragitea.
Publizitateari buruzko kontsultaren bat baduzu, Kontsumobidera jo dezakezu.
Zure eskubideak legez kontrako publizitatearen batek urratu dituela uste baduzu, jar zaitez harremanetan Komunikazio Komertzialaren Autorregulaziorako Elkartearekin (Autokontrola). Kontsumitzaileek doan aurkez dezakete erreklamazioa.
.
Jarraitu kontsumo arduratsuaren jarraibideei:
- Hausnartu iristen zaizun publizitateari buruz, eta aztertu.
- Informa zaitez zer ote dagoen produktu horien atzean. Adibidez, ekoizteko moduari buruz edo langileen giza eskubideak errespetatu diren.
- Erosi zure benetako beharren arabera.
Publizitate gehiago jaso nahi ez baduzu, eman izena Robinson Zerrendan.
- 4/2003 Legea, apirilaren 27koa, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Estatutuarena
- 34/1988 Legea, azaroaren 11koa, Publizitatearena [es].
- 3/1991 Legea, urtarrilaren 10ekoa, Lehiakortasun Desleialari buruzkoa [es].
Azken aldaketako data: