Kontsumorako kreditua

Kontsumitzaileak eskaintza lotesle bat eskatzeko eskubidea du, mailegu-emaileak entregatu beharrekoa. Gutxienez 14 eguneko balio-epea izango du, eta kredituaren baldintza guztiak jaso beharko ditu.

Eskaintza loteslea kontratuaren aurreko informazioa entregatzean egiten bada, eskaintza loteslea aparteko dokumentu batean entregatu beharko da.

Kredituaren kostu osoa honako hauek osatzen dute: printzipala, interesak, komisio, zerga eta kreditua kontratatzeko egin behar den beste edozein gastu, notariotza-gastuak izan ezik. Kontratuak aseguru bat kontratatzea eskatzen badu, hori ere kredituaren guztizko kostutzat hartuko da (6. artikulua).

Eskaintza bat eman behar dizute kreditua kontratatu aurretik. Eskaintza hori loteslea izango da, gutxienez, eskaintza entregatzen denetik 14 egun naturaleko epean. Behar besteko aurrerapenarekin entregatu behar da, paperean edo euskarri iraunkorrean, kontsumitzaileak adierazitako lehentasunei erantzuteko eta beste eskaintza batzuekin konparatzeko aukera emateko.

Informazio horretan datu hauek zehaztu behar dira:

• Kreditu-tasa
• Mailegu-emailearen identitatea eta egoitza soziala, bai eta bitartekariarena ere, parte hartzen badu.
• Kredituaren zenbateko osoa eta funtsak eskuratzeko baldintzak;
• Kontratuaren iraupena
• Ondasun edo zerbitzu baten ordainketa geroratuari dagozkion kredituen nahiz kreditu-kontratu lotuen kasuan, produktu edo zerbitzu lotestea zein den eta eskurako prezioa.
• Zor-tasa (interesa) eta aplikatzeko modua. Erreferentzia-indizeak, halakorik balego, baita indize horiek aplikatzeko modua ere.
• UTB (Urteko Tasa Baliokidea) eta zor den zenbateko osoa, adibide adierazgarri batean islatuta.
• Ordainketen zenbatekoa, kopurua eta maiztasuna.
• Kontu bat edo batzuk mantentzeko gastuak, horiek beharrezkoak badira mailegua mantentzeko.
• Ordaintzeko eta funtsak erabiltzeko aukera ematen duen ordainbide bat erabiltzeko gastuak.
• Kontratutik eratorritako beste edozein gastu eta horiek aldatzeko baldintzak.
• Notariotza-gastuak, halakorik badago.
• Mailegu-emaileak kreditu-kontratua sinatzeko beharrezkotzat jotzen dituen zerbitzu osagarrien kostua (adibidez, aseguruak).
• Berandutzako interes-tasak eta ez ordaintzeagatiko gastuak.
• Ez-ordaintzeak dakartzan ondorioei buruzko ohar bat.
• Eskatutako bermeak, halakorik eskatzen bada.
• Atzera egiteko eskubiderik dagoen ala ez.
• Dirua aurretiaz itzultzeko eskubidea eta horren kostua.
• Kontsumitzailearen kaudimena ebaluatzeko datu-baserik kontsultatuz gero, kontsumitzaileak kontsulta horren emaitzaren berri berehala eta dohainik jasotzeko duen eskubidea.
• Kreditu-kontratuaren proiektuaren (edo proposamenaren) kopia jasotzeko eskubidea, doan eta aldez aurretik eskatuta.
• Mailegu-emaileak eskaintzari eutsi behar dion denbora.

Kontsumorako kredituari buruzko Europako informazio normalizatua (EIN) ematen bada, mailegu-emaileak aldez aurreko informazio-betebeharrak bete dituela ulertuko da.

Aurretiazko informazio-eskakizunak ez betetzeak kontratua deuseztatzea ekar dezake.

Informazio gehigarria aparteko dokumentu batean eman beharko da.

Kontratu aurreko informazioa kontsumitzaileari emateko betebehar horrek mailegu-emaileei eragiten die, baina ez bitartekarien ordezkari gisa jarduten duten zerbitzuen hornitzaileei. Kasu horretan, mailegu-emaileak bermatu behar du kontsumitzaileak behar den legezko kontratuaren aurretiko informazio guztia jasotzen duela.

Mailegu-emailea behartuta dago kreditua eskatzen duen kontsumitzailearen kaudimena ebaluatzera.

Kreditu-eskaera bat ukatzen bada, kaudimen-faltagatik edo beste arrazoiren batengatik, kontsultatutako fitxategi batean oinarrituta, erakunde mailegu-emaileak berehala eta doan eman beharko dio horren berri kontsumitzaileari, eta kontsultatutako datu-basearen xehetasunak eman beharko dizkio, salbu eta EBko lege batek debekatzen badu edo ordena eta segurtasun publikoaren aurkakoa bada.

Beti irakurri eta ulertu behar da. Idatziz jaso beharko dira, paperean edo euskarri iraunkorrean, eta datu hauek izan beharko dituzte:

• Kreditu-tasa
• Mailegu-emailearen identitatea eta egoitza soziala, bai eta bitartekariarena ere, parte hartzen badu.
• Kredituaren zenbateko osoa eta funtsak eskuratzeko baldintzak;
• Kontratuaren iraupena
• Ondasun edo zerbitzu baten ordainketa geroratuari dagozkion kredituen nahiz kreditu-kontratu lotuen kasuan, produktu edo zerbitzua zein den eta eskurako prezioa.
• Zor-tasa (interesa) eta aplikatzeko modua. Erreferentzia-indizeak, halakorik balego eta posible bada, baita indize horiek aplikatzeko modua ere.
• UTB (Urteko Tasa Baliokidea) eta zor den zenbateko osoa, adibide adierazgarri batean islatuta.
• Ordainketen zenbatekoa, kopurua eta maiztasuna.
• Iraupen finkoko kreditu baten kapitala amortizatzen bada, kontuaren laburpen bat jasotzeko eskubidea, amortizazio-koadro gisa, betiere eskatzen bada, kuota bakoitzean kapitalari dagokion zatia eta interesei dagokien zatia banakatuta. Interesa finkoa ez denean, adierazi beharko da koadro horretan egindako kalkuluak indizeak eguneratu arte baino ez direla baliozkoak.
• Kontu bat edo batzuk mantentzeko gastuak, horiek beharrezkoak badira mailegua mantentzeko.
• Ordaintzeko eta funtsak erabiltzeko aukera ematen duen ordainbide bat erabiltzeko gastuak.
• Kontratutik eratorritako beste edozein gastu eta horiek aldatzeko baldintzak.
• Hala dagokionean, notariotza-gastuen ordainketa arautzen duen adierazpena.
• Kreditua emateko bete behar diren bermeak eta aseguruak.
• Berandutzako interes-tasak eta ez ordaintzeagatiko gastuak.
• Ez-ordaintzeak dakartzan ondorioei buruzko ohar bat.
• Eskatutako bermeak, halakorik eskatzen bada.
• Atzera egiteko eskubiderik dagoen edo ez, eta hori gauzatzeko baldintzak.
• Lotutako kredituen kasuan kontsumitzaileek dituzten eskubideei buruzko informazioa eta eskubide horiek baliatzeko baldintzak.
• Dirua aurretiaz itzultzeko eskubidea eta horren kostua.
• Kreditu-kontratua amaitutzat emateko prozedura.
• Erreklamazio- eta errekurtso-prozedura estrajudizialak dauden edo ez, eta horiek eskuratzeko modua.
• Kontratuaren gainerako baldintzak
• Eskumeneko ikuskapen-agintarien izena eta helbidea, hala badagokio.

Kreditu lotesletzat hartzen da zerbitzu bat finantzatzeko edo ondasun jakin bat eskuratzeko soilik balio duena; bi kontratuek merkataritza-unitate bat osatzen dute.

Ondasunen edo zerbitzuaren kontratu batean atzera egiteko eskubidea baliatzeak kreditu-kontratua inolako zigorrik gabe amaitzea dakar.

Kontsumitzaileak bere eskubideak baliatu ahal izango ditu ondasun eta/edo zerbitzuen hornitzailearen aurrean, baita mailegu-emailearen aurrean ere, baldin eta:

• Ondasunak edo zerbitzuak ez badira osorik entregatu edo ez badatoz bat kontratuarekin.
• Kontsumitzaileak judizialki edo judizioz kanpo erreklamatu badu, zuzenbidean egiaztatutako edozein bideren bidez, hornitzailearen aurka, eta ez badu lortu bere eskubidea betetzea.

Kontsumitzaileari aldez aurretik eman behar zaion informazioan, nahitaez agertu behar dira produktu edo zerbitzu loteslea eta prezioa.

Kontsumo-kontratuak ordainketa bat egitera behartzen badio kontsumitzaileari -eskura edo beste modu batean-, eta aurreikusitako kreditu loteslea ukatzen bada, kontsumo-kontratu hori baliogabea izango da.

Ondasun edo zerbitzuen hornitzailearen nortasuna eta mailegu-emailearen nortasuna egiaztatu behar dira beti.

Kontsumitzaileak aukera izan behar du beti kreditu-kontratu loteslea ez sinatzeko eta ordainketa kontsumo-kontratuaren hornitzailearekin adostutako beste modu batean egiteko.

Zerbitzuak edo ondasunak ematen dituen pertsonak kreditu-bitartekari gisa jarduten duenean, alderdi horrek argi eta garbi adierazi beharko du bere eginkizunen eta ordezkaritzaren irismena, eta erakunde batekin esklusiboki lan egiten duen ala ez. Bitartekaritza horrengatik ordainsaririk badago, paperean edo euskarri iraunkorrean ere jakinarazi eta/edo jaso beharko da.

Telefono bidezko kontratuak

Zerbitzuaren ezaugarri nagusien deskribapenean honako hauek jaso beharko dira, gutxienez:

• Kredituaren zenbateko osoa eta funtsak eskuratzeko baldintzak;
• Kontratuaren iraupena
• Ondasun edo zerbitzu baten ordainketa geroratuari dagozkion kredituen nahiz kreditu-kontratu lotuen kasuan, produktu edo zerbitzu lotestea zein den eta eskurako prezioa.
• Zor-tasa (interesa) eta aplikatzeko modua. Erreferentzia-indizeak, halakorik balego eta posible bada, baita indize horiek aplikatzeko modua ere.
• UTB (Urteko Tasa Baliokidea) eta zor den zenbateko osoa, adibide adierazgarri batean islatuta.
• Ordainketen zenbatekoa, kopurua eta maiztasuna.
• Mailegu-emaileak kreditu-kontratua sinatzeko beharrezkotzat jotzen dituen zerbitzu osagarrien kostua (adibidez, aseguruak).

Zorpetzeko aukera duten kredituak

Kontsumitzaileak eskatutako kapital guztia entrega bakar batean jasotzen ez duenean eta mailegu-emaileak kontsumitzailearen kontuko saldoa gainditzen duten funtsak haren eskura jartzen dituenean. Kreditu mota horiek arautzeak arreta berezia du legean.

“Revolving” kredituak

Kontsumitzaileak egindako ordainketek eskatutako kapitalaren amortizazioa eragiten ez dutenean, baizik eta ordaintzeke dagoen kapitala berreraikitzeko (ordaintzeke dagoen kredituaren zenbatekoa gehi ordaindu gabeko interesak) eta, batzuetan, ordaindu gabeko interesak birkalkulatzeko balio dutenean. Maileguen tipologia horretako informazioak argia izan behar du, eta gai hori azaldu behar du. Kreditu horiek oso interes-tasa altua izaten dute.

Mailegu-emailea. Bere jarduera komertzial nahiz profesionalari jarraiki kreditu bat ematen duen edo emateko konpromisoa hartzen duen pertsona fisiko nahiz juridikoa.

Bitartekaria. Pertsona fisikoa edo juridikoa da eta ez du krediturik ematen, baina kreditu bat aurkezten edo eskaintzen du, eta kontsumitzaileei kreditu baten izapideetan laguntzen dien edo mailegu-emailearen izenean kontsumitzailearekin kreditu-kontratuak egiten ditu. Hori guztia bere merkataritza- edo lanbide-jardueraren esparruan egiten du.

Kredituaren zenbatekoa, guztira (A). Kredituan eskatutako edo kontsumitzailearen eskura jarritako zenbatekoa.

Kredituaren kostua, guztira (B). Kredituaren kostu osoa honako hauek osatzen dute: printzipala, interesak, komisio, zerga eta kreditua kontratatzeko egin behar den beste edozein gastu, notariotza-gastuak izan ezik. Kontratuak aseguru bat kontratatzea eskatzen badu, hori ere kredituaren guztizko kostutzat hartuko da (6. artikulua). Ez da sartzen krediturako eskatutako zenbatekoa.

Zor den zenbatekoa, guztira (A+B). Kredituaren zenbateko osoaren eta kredituaren kostu osoaren batura.

Zor-tasa edo interes-tasa. Finantza-erakundeak dirua mailegatzeagatik kobratzen duen prezioa. Finkoa edo aldakorra izan daiteke.

• Ez da aldatzen kredituaren bizitzan, eta, beraz, ez dago ziurgabetasunik. Tasa aldakorra baino altuagoa izaten da.
• Interes-tasa indize bati dagokio eta indize horren bilakaeraren arabera aldatzen da.

UTB. Urteko tasa baliokidea. Kredituaren kostu osoa, emandako kredituaren zenbateko osoaren urteko ehuneko gisa adierazita. Beraz, maileguaren zenbatekoa, epea, interes-tasa, komisioak eta bestelako gastuak kontuan hartuta, zure UTB lortuko duzu. Espainiako Bankuaren bezeroentzako atarian, TAE-kalkulagailu bat aurkituko duzu.

Kuota. Mailegu-emaileari hilero ordaindu behar zaion zenbatekoa da, eta emandako kredituaren amortizazio-zati batek eta interesak ordaintzeko beste batek osatzen dute. Normalean, kuota finkoa izaten da kredituak edo maileguak irauten duen bitartean (sistema frantsesa), eta aldatu egiten da amortizazioaren eta interesen arteko proportzioa. Informazio gehiago.

Epea. Kontsumitzaileak mailegu-emaileari kuotak ordaintzen emango duen denbora. Normalean, epe laburretan, kuotak handiagoak izaten dira, eta kredituaren kostua baxuagoa, eta alderantziz.

Gabealdia. Epe horretan, kuota txikiagoa hitzartzen duzu mailegu-emailearekin. Ez da ahaztu behar, aldi horretan interesak bakarrik ordaintzen badira, mailegatutako kapitala eta, beraz, mailegu-emaileari itzuli beharreko kapitala ez dela aldatzen, hau da, ez dela murrizten. Aitzitik, aldi horretan ez interesik ez amortizatu beharreko kapitalik ordaintzen ez bada, interesak metatu egingo dira eta zor den kapitala hazi egingo da.

Lotutako gastuak. Kreditu-eskaerari lotutako gastuak: irekiera-komisioa, azterketa-komisioa, zordun-posizioengatiko komisioa, amortizazio aurreratuagatiko komisioa, etab.

Irekitze-komisioa. Kreditua edo mailegua emateagatik ordaintzen den komisioa; behin bakarrik ordaintzen da. Emandako guztizkoaren ehuneko arautua da.

Azterketa-komisioa. Mailegu-emaileak ezin izango du komisio hau kobratu kreditua ematen ez badu, baina hirugarrenek sortutako gastuak ordaintzeko eskatu ahal izango du.

Amortizazio aurreratuagatiko komisioa. Kredituaren gaineko ehuneko bat, zor den kapital osoa edo zati bat aldez aurretik itzultzeagatik. Ezingo da izan aldez aurretik itzulitako kredituaren zenbatekoaren % 1 baino handiagoa. Interes aldakorraren kasuan, gehienez % 0,5ekoa izango da, baldin eta kredituaren epea urtebetetik gorakoa bada.

Zordun-posizioengatiko komisioa. Mailegu-emaileak kobratzen duen komisioa, kontsumitzaileak kuotaren bat ordaindu ez badu.

Lotutako produktuak. Mailegu-emaileak eskaintzen dizkizun produktu edo zerbitzuak, gainera, kredituari aplikatuko zaion interesa murriztu dezaketenak: ordainagirien helbideratzea, nominen helbideratzea, aseguruak, pentsio-planak edo txartelak. Batzuetan, nahitaez kontratatu behar da kredituarekin lotutako bizi-asegurua. Gainerako alderdiei dagokienez, gomendagarria da lotutako produktuak kontratatzeak ekartzen dizkigun onurak eta lotutako produktu horien kostua alderatzea. (Adibidez, txartel batek 35 euroko kostua badu urtean eta kredituaren interesetan sortzen digun etekina 20 eurokoa bada urtean, argi dago ez dela gomendagarria hura kontratatzea)